De reorganisatie die pas in 2021 zijn beslag kreeg, werkte ook dit jaar nog door in ons dagelijks werk. Bovendien kregen twee afdelingen een nieuw hoofd en vroeg de COVID-19-pandemie nog steeds om aanpassingen. In dit hoofdstuk is meer te lezen over het personeel, de formatie en de financiën van het WODC gedurende 2021. Verder geven de ondernemingsraad en de Raad van Advies een toelichting op hun werk.
Personeel & Formatie
In 2021 was 82,6 FTE personeel in dienst, waarvan 66,3 vaste FTE en 16,3 FTE met een tijdelijk contract. Het WODC streeft naar een goede balans in de personeelsformatie, zo was de man/vrouw-verdeling in 2021 43 procent / 57 procent. Het ziekteverzuim bedroeg gemiddeld 4,0 procent in december 2021. Dit is meer dan de Verbaannorm van 2,4 procent. Het is wel gedaald ten opzichte van het jaar ervoor (2020: 4,4 procent).
Enkele onderzoekers en projectbegeleiders van het WODC hebben een dubbelfunctie als hoogleraar of als promovendus bij een universiteit. Hiermee wordt het netwerk van het WODC in de wetenschappelijke wereld versterkt.
Financiën
In 2021 bedroeg het budget 11,995 miljoen euro. Daarvan is 56 procent besteed aan personeel, dat zich voornamelijk bezighoudt met onderzoek doen, en ging 40 procent naar extern uitgevoerd onderzoek. De rest, 4 procent, zijn overige kosten. Dit zijn onder andere materiële kosten, bijvoorbeeld voor de vormgeving van communicatieproducten, de huur van vergaderzalen en vertaalkosten.
De financiering van het WODC loopt via het ministerie van Justitie en Veiligheid. De Auditdienst Rijk controleert de Rijksbegroting steekproefsgewijs, en daarmee ook mogelijk de begroting en het financieel beheer van het WODC.
WODC-budget 2021 (in percentages)
| WODC budget 2021 | |
|---|---|
| Personeel (o.a. intern onderzoek) | 56 |
| Extern onderzoek | 40 |
| Overig | 4 |
WODC-budget 2021 (in bedragen)
| WODC budget 2021 | |
|---|---|
| Personeel (o.a. intern onderzoek) | € 6.747.000 |
| Extern onderzoek | € 5.785.000 |
| Overig | € 477.000 |
De WOZ en BPM hebben geheel andere contexten en wetsgebieden, waarbij het duidelijk (en niet onlogisch) is dat in beide gevallen de bedrijven eraan verdienen.
ONDERZOEK IN DE SPOTLIGHTS
Onder de loep: verdienen deze bedrijven aan de overheid?
In de Tweede Kamer werden vragen gesteld over de stijging van het aandeel no cure, no pay-bedrijven (ncnp’s) die burgers helpen met hun bezwaarprocedures rond de belastingen op huizen (o.b.v. de WOZ-waarde) of op geïmporteerde auto’s (de BPM). De toename van zulke bezwaren leidt bijvoorbeeld tot stijgende proceskosten van gemeenten. Verdienen deze bedrijven daar flink aan?
Dit onderzoek werd uitgevoerd op verzoek van zowel het ministerie van Justitie en Veiligheid als van Binnenlandse Zaken en Financiën. De onderzoekers staken veel tijd, moeite en energie in de dataverzameling. Wat niet altijd makkelijk was, door praktische belemmeringen, zoals COVID-19 en lastig te verkrijgen cijfers rond de BPM. Ook bijzonder was dat dit onderzoek betrekking had op commerciële partijen, wat bij het WODC niet vaak voorkomt.
Het blijkt dat de WOZ en BPM geheel andere contexten en wetsgebieden hebben. Voor beide geldt dat het duidelijk, maar niet onlogisch, is dat de ncnp's verdienen aan hun diensten. Bij de WOZ zou je ook kunnen stellen dat ze een relevante dienst verlenen waarmee burgers makkelijker hun recht kunnen halen in geval van fouten door bestuursorganen. Bij de BPM zijn de resultaten redelijk eensluidend: daar is sprake van een verdienmodel.
Naar aanleiding van het onderzoek kondigde minister voor Rechtsbescherming een aantal vervolgstappen aan.
Ondernemingsraad
Sinds het WODC een zelfstandig dienstonderdeel is (september 2019) heeft het WODC een eigen Ondernemingsraad (OR). De huidige OR is begonnen op 3 maart 2020 en is aangesteld voor een periode van drie jaar.
Samenstelling en vergaderschema
De OR WODC bestaat uit vijf personen afkomstig van verschillende afdelingen binnen het WODC. De OR wordt ondersteund door een ambtelijk secretaris van het Bureau Ondersteuning Medezeggenschap (BOM). De OR vergadert eens in de zes weken met de directeur van hetWODC. Twee keer per jaar wordt een zogenoemd artikel 24-overleg gevoerd met de directeur, waarin onder andere gesproken wordt over besluiten die de bestuurder in voorbereiding heeft waarover advies of instemming van de OR wordt gevraagd.
Samenstelling OR WODC
- Dr. Gijs Weijters (voorzitter), Intern Wetenschappelijk Beleidsonderzoek
- Dr. Mieke Maliepaard (plv. voorzitter en secretaris), Intern Wetenschappelijk Beleidsonderzoek
- Jasper van Berkel, Intern Wetenschappelijk Beleidsonderzoek
- Dr. Debora Moolenaar, Statistische Informatie en Beleidsanalyse
- Drs. Theo van Mullekom, Extern Wetenschappelijk Beleidsonderzoek
- Jolanda Poort (ambtelijk secretaris), Bureau Ondersteuning Medezeggenschap
Behandelde onderwerpen
In 2021 zijn de terugkeer naar werken op kantoor, de transitie naar het hybride werken en de implementatie van de reorganisatie regelmatig besproken in de OR. Daarnaast ging het vaak over de Risico Inventarisatie & Evaluatie (RI&E), een verplicht onderdeel voor iedere organisatie. Vanuit de OR wordt daarbij specifiek aandacht gevraagd voor de psychosociale arbeidsomstandigheden en het hybride werken. Verder vond de OR het versterken van het personeelsbeleid een belangrijk aandachtspunt. In 2022 staat onder andere de evaluatie van de reorganisatie op de agenda.
Veerle Morgenstern werkt sinds 2002 bij het WODC en sinds april 2021 als content manager bij de afdeling Communicatie & Informatie.
WODC'er aan het woord: contentmanager Veerle Morgenstern
"Actiever communiceren blijft de komende jaren een belangrijk speerpunt"
Als je me vraagt naar mijn 2021, dan heb ik genoeg te vertellen, zelfs als ik de coronapandemie buiten beschouwing laat. We begonnen met het inbedden van onze nieuwe website en repository (waar iedereen ons onderzoek in kan terugvinden). Beide zijn eind 2020 live gegaan. In april nam na 14 jaar ons teamhoofd afscheid en kregen we een nieuw hoofd met communicatie-achtergrond. Ik werd als voormalig documentalist betrokken bij het Rijksbrede project rond verbetering van de informatiehuishouding. Dat werd opgestart naar aanleiding van de toeslagenaffaire. En ik werkte mee aan ons eerste jaarverslag sinds jaren. Later in het jaar hebben we een heel nieuw intranet opgezet. En ondertussen waren we als afdeling natuurlijk nog druk bezig met de transitie van onze afdeling van Documentaire Informatie Voorziening naar Communicatie & Informatie.
Voor de reorganisatie in 2019 was ik informatieprofessional en nu heet ik ‘content manager’. Ik beheerde onze informatiedesk, waar iedereen van binnen en buiten het WODC hun vragen over ons onderzoek kon stellen. Ik communiceerde dus meestal reactief en hield me bezig met de vindbaarheid van informatie. Nu communiceer ik vaker actief en bemoei me ook met de inhoud. Het geldt trouwens voor bijna al mijn collega’s dat zij die omslag moesten maken. En nog steeds: meer en actiever communiceren is en blijft de komende jaren een belangrijk speerpunt van het WODC. Wat dat betreft zit ik nu misschien wel bij de afdeling die het meest in beweging is.
Al met al een bewogen jaar dus. Ik hoop nu dat we volgend jaar alles wat we hebben opgestart een goede plek kunnen geven. En vanuit die basis weer verder kunnen groeien.
Raad van Advies
In het jaar 2021 is de Raad van Advies van het WODC bijeengekomen op 4 maart, 5 juli en 3 november.
De Raad van Advies van het WODC bestond in 2021 uit de volgende leden:
- Prof. dr. M.A.P. Bovens (Voorzitter), hoogleraar Bestuurs- en Organisatiewetenschap, Universiteit Utrecht;
- Drs. M. van Hintum, wetenschappelijk journalist en politicoloog;
- Mr. J. Mendlik, president van de rechtbank Midden Nederland;
- Dr. A.J.W. Boelhouwer, burgemeester van Waalre;
- Prof. Dr. F.J. Bex, hoogleraar datascience voor het recht, Universiteit van Tilburg;
- Prof. mr. T. Kooijmans, hoogleraar Strafprocesrecht, Universiteit Tilburg (tot en met 4 maart);
- Prof. mr. L. Stevens, hoogleraar Straf- en Strafprocesrecht, Vrije Universiteit (vanaf 5 juli aspirant-lid in afwachting van formele benoeming door Minister van Justitie en Veiligheid).
Besproken onderwerpen
In 2021 heeft de RvA, in het kader van zijn adviserende rol, uitgebreid gesproken over de stand van zaken rond de reorganisatie van het WODC. In het bijzonder is aandacht besteed aan de nieuwe samenstelling van het managementteam, de communicatiefunctie, de nieuwe kennislijnen, en de relatie met het departement. Vanwege dat laatste onderwerp is Prof. ‘t Hart, de transitieadviseur inzake de relatie tussen beleid van het Ministerie van Justitie en Veiligheid en het WODC, opnieuw te gast geweest om zijn eindverslag toe te lichten.
In het kader van zijn toezichtrol op de kwaliteit van het werk van het WODC, heeft de RvA de resultaten besproken van de beknopte Midterm review over 2017-2019. Daarbij is een aantal recente WODC-rapporten door externe deskundigen doorgelicht op hun wetenschappelijke merites. Ook is de procedure voor de externe visitatie over de periode 2016-2021 in gang gezet.
Daarnaast zijn reguliere agendapunten besproken, zoals de Kwaliteitsrapportage WODC 2020, het benuttingsonderzoek WODC 2020, het jaarverslag 2020 en de onderzoeksprogrammering 2021.
Hybride werken
In 2021 werkten veel medewerkers van het WODC vanwege de pandemie nog steeds overwegend thuis. Daar waar hybride werken mogelijk werd, bleef het een uitdaging door de benodigde aanpassingen aan het pand en het bieden van de juiste (thuis)werkfaciliteiten. Medewerkers kregen een thuiswerkvergoeding en konden een vergoeding aanvragen voor het inrichten van een thuiswerkplek. Het WODC gaf daarnaast alle medewerkers een eenmalige uitkering voor de aanschaf van een laptop of tablet om op afstand te kunnen vergaderen.
In de zomer van 2021 werd het mogelijk om in kleine groepen terug te keren naar kantoor. Voor WODC-medewerkers betekende dit dat iedereen één of meer dagen in de week op kantoor kon werken, waardoor het kantoor altijd wel in min of meerdere mate werd bezet.
Gedurende 2021 bleek dat iedereen, zowel het management als medewerkers het WODC zelf, behoefte had om ook na corona hybride te blijven werken. Dit zal dan ook blijvend ingesteld worden.
