Om te volgen hoe de recidive in Nederland zich ontwikkelt, heeft het WODC de Recidivemonitor ontwikkeld. Met de Recidivemonitor bekijkt en onderzoekt het WODC om de twee jaar de recidive van een aantal vaste dadergroepen. Het gaat daarbij om volwassen en jeugdige daders, ex-gedetineerden en ex-JJI-pupillen en ex-reclassenten.
In de zomer van 2019 zijn de meeste recente cijfers gepubliceerd in het rapport Recidive onder justitiabelen in Nederland: Verslag over de periode 2006-2018. In deze rapportage is de recidive beschreven van alle volwassen en jeugdige daders die in de periode 2006 tot en met 2015 zijn veroordeeld en ex-gedetineerden, ex-JJI-pupillen, ex-werkgestraften en ex-ondertoezichtgestelden van wie de straf in de periode 2006 tot en met 2015 is afgelopen. Er is tot juli 2018 nagegaan in welke mate deze dadergroepen terugvallen in crimineel gedrag.
Overkoepelend beeld
Opvallend is dat de recidivetrends onder volwassenen de laatste jaren lijken te stabiliseren, maar onder jeugdigen na een jarenlange daling een stijgende ontwikkeling laten zien. Om meer duiding te geven aan de stijging van de recidive onder jeugdige daders zal in vervolgonderzoek op zoek gegaan worden naar specifieke (sub)groepen daders waarbij de stijging in recidive zich voordoet. Wellicht is de stijging van de recidive onder jeugdige daders te wijten aan de toename van recidive onder een bepaald gedeelte van de onderzoeksgroep. Hieronder en in de hiernaast gepubliceerde infographic zijn de belangrijkste redicidivetrends beschreven.
REPRIS
De recidivecijfers waarover het WODC rapporteert zijn te raadplegen via REPRIS , een vrij toegankelijke webapplicatie waarbij recidivecijfers van verschillende dadergroepen op te vragen zijn. REPRIS geeft puur beschrijvende statistieken. De cijfers laten geen oorzaken of effecten zien en zijn niet gecorrigeerd voor verschuivingen in de samenstelling van de onderzoekspopulaties.
Recidive onder volwassen en jeugdige daders
- Het percentage volwassen daders dat binnen twee jaar recidiveert, fluctueert licht over de tijd. Dit percentage is gedaald van 28% in 2006 tot 26% in 2012. Daarna stijgt de recidive weer tot 28% onder de daders veroordeeld in 2015.
- Het percentage jeugdige daders dat binnen twee jaar recidiveert, laat na een daling tot 2012 een stijging zien. Van 2006 tot 2012 is de zogenoemde recidiveprevalentie gedaald van 40% naar 34%. Daarna stijgt de recidive tot 38% onder de daders veroordeeld in 2015.
Recidive onder ex-gedetineerden en ex-JJI-pupillen
- De tweejarige recidive onder ex-gedetineerden is zeer licht gedaald over de onderzochte periode, van 49% onder de gedetineerden vrijgekomen in 2006 naar 47% onder de in 2015 vrijgekomen gedetineerden. Het grootste deel van de daling vindt plaats in de eerste jaren van de onderzochte periode. De laatste jaren blijft de trend ongeveer stabiel.
- De tweejarige recidive van ex-JJI-pupillen laat eerst een daling en daarna een stijging zien. Van 2006 tot 2011 is de recidiveprevalentie van 60% naar 55% gedaald. Vanaf 2011 stijgt de recidive onder ex-JJI-pupillen tot 63% onder de in 2015 vrijgekomen jeugdigen.
Recidive onder ex-reclassenten
- Het aandeel ex-werkgestraften dat binnen twee recidiveert, is gedaald over de tijd, van 33% in 2006 naar 29% in 2015. De sterkste daling van de recidiveprevalentie doet zich voor in het begin van de onderzoeksperiode. In de laatste jaren stabiliseert de trend.
- De tweejarige recidive onder ex-ondertoezichtgestelden is afgenomen over de tijd, van 41% in 2006 naar 36% in 2015. Ook hier geldt dat de sterkste daling zich voor doet in het begin van de onderzoeksperiode. De laatste jaren blijft de trend ongeveer stabiel.
